Podwyżki cen energii i gazu okazały się bardzo dotkliwe dla konsumentów i konsumentek. W związku z tym rząd wprowadził tarczę antyinflacyjną. Jej elementem było obniżenie akcyzy i stawki VAT na prąd i paliwa. Czy to pomogło?
- 30 listopada 2021 roku rząd przyjął projekt ustawy zakładającej obniżkę stawek akcyzy na energię elektryczną, gaz i niektóre paliwa silnikowe.
- Następnie wprowadzono drugą odsłonę tarczy antyinflacyjnej, która zmieniła dotychczasowe ustalenia.
- Obniżka VAT i akcyzy na prąd obowiązywała do końca 2022 roku. W 2023 roku płacimy za prąd więcej, także z powodu powrotu dawnej stawki VAT.
- W tym artykule poznasz konkretne kwoty, które zaoszczędziliśmy na rachunkach za prąd w ramach obniżki VAT!
Dedykowane produkty pod Twoje potrzeby
Dzięki tarczy antyinflacyjnej przy zużyciu około 200 kWh miesięcznie można było obniżyć rachunki za prąd o około 200 zł rocznie. Czy zrekompensowało to podwyżki kosztów energii w 2022 roku? Przeczytaj artykuł i sprawdź!
Co to jest akcyza na energię elektryczną
Akcyza jest podatkiem konsumpcyjnym, który opłaca osoba pobierająca prąd. Czynnością, do której naliczana jest akcyza, jest sprzedaż prądu odbiorcom. Co ważne, ta danina powinna być naliczana w sposób proporcjonalny do realnego zużycia energii elektrycznej.
Jaki jest udział akcyzy w cenie energii elektrycznej?
Według przeprowadzonych badań Polska znalazła się na piątym miejscu w całej Unii Europejskiej pod względem wielkości udziału wszelkich opłat i podatków w rachunkach za prąd. Co więcej, plasujemy się w czołówce krajów z największym rocznym wzrostem cen prądu dla gospodarstw domowych.
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki co roku, w drugiej połowie grudnia, ogłasza nowe cenniki sprzedawców prądu z urzędu. W ostatnich latach za każdym razem odbiorcy energii dowiadywali się o kolejnych podwyżkach.
Kto skorzystał z tarczy antyinflacyjnej?
Z obniżki akcyzy i stawki VAT na energię elektryczną skorzystały zarówno gospodarstwa domowe, jak i pozostali odbiorcy.
Akcyza za energię elektryczną - ile zaoszczędziliśmy?
Zwolnione z akcyzy zostały gospodarstwa domowe - przez dłuższy czas nie musiały regulować tej opłaty za sprzedaż energii. W przypadku firm akcyza została obniżona z 5 zł za MWh prądu do 4,6 zł.
W gospodarstwach domowych, które zużywały średnio 200 kWh prądu na miesiąc, realne oszczędności wyniosły około 7 zł w 2022 roku.
Obniżka stawki VAT na prąd i gaz: ile konkretnie zaoszczędziliśmy?
Dodatkowo obniżona została stawka VAT na:
- prąd - z 23% na 5%,
- gaz - od 1 stycznia 2022 roku z 23% na 8%, natomiast od 1 lutego do końca 2022 roku na 0%.
Oprócz prądu i gazu niższy VAT obowiązywała na wybrane produkty spożywcze, paliwo, ciepło i nawozy.
Dzięki obniżce VAT na rachunkach za prąd, przy zużyciu na poziomie 200 kWh miesięcznie, mogliśmy zaoszczędzić średnio 334 zł rocznie. A jak to wygląda w przypadku konkretnych dostawców prądu (VAT 5%)? Sprawdź obliczenia Rachuneo!
Oszczędności na obniżce VAT z 23% do 5% wyniosły dla:
- Enea: 312 zł
- Energa: 344 zł
- PGE: 333 zł
- Tauron: od 316 do 339 zł (w zależności od miasta)
- Mój E.ON (dawne Innogy): 380 zł
Obniżka VAT pozwalała znacząco rekompensować dotkliwe wzrosty cen energii. Byłoto szczególnie ważne w przypadku odbiorców wrażliwych i gospodarstw narażonych na ubóstwo energetyczne. W ramach rekompensat za prąd w 2022 roku mogliśmy również liczyć na dodatek osłonowy. Oprócz niższej akcyzy i stawki VAT wynagradzał on wybranym gospodarstwom domowym część podwyżek. Ostatnie wypłaty dodatku osłonowego zostały zrealizowane 2 grudnia 2022 roku - nabór do programu zakończono. Sprawdź, czy masz pełną kwotę na koncie! Dowiedz się szczegółów z: “Rekompensaty za prąd w 2022 roku - kto dostał dodatek osłonowy?”.
Tarcza antyinflacyjna 2.0 pozwoliła obniżyć rachunki za energię elektryczną o ponad 300 zł rocznie, przy zużyciu 200 kWh miesięcznie.
Jak długo obowiązywała obniżka akcyzy i stawki VAT?
Czy istnieje szansa na kolejne przedłużenie tarczy antyinflacyjnej? Piotr Patkowski, wiceminister finansów, jakiś czas temu informował, że: “Dopóki inflacja będzie się utrzymywała na podwyższonym poziomie, dopóty tarcza będzie przedłużana”. Tak się stało! Tarcza antyinflacyjna została przedłużona do końca 2022 roku. W 2023 roku nastąpił powrót VATu do dawnego poziomu, tj. 23%.
Czy możemy spodziewać się obniżki VAT także w 2023 roku? Artur Soboń, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, o przedłużeniu tarczy antyinflacyjnej mówi: "Zawsze taką decyzję podejmujemy w ostatniej chwili - ostatniej, ale która pozwala na legislacyjne procedowanie tych zmian. Robimy to w odcinkach kwartalnych i pewnie przed nami za chwilę decyzja - ja jej nie przesądzam - o kontynuacji tych rozwiązań, w postaci obniżek VATu, akcyzy i podatku od sprzedaży detalicznej, przede wszystkim dla gazu, energii, paliwa, żywności i nawozów". Komisja Europejska jest jednak przeciwna stosowaniu zerowej stawki VAT na gaz ziemny.
Obniżka akcyzy i VATu na prąd a podwyżki cen w 2022 roku
Z naszych obliczeń wynika, że zmniejszony VAT i akcyza zrekompensowała część wprowadzonych podwyżek. Obniżyła je o ponad połowę. Oznacza to, że w wyniku ogólnych podwyżek przeciętna rodzina 2+2 płaciła za prąd o ok. 85 złotych więcej w 2022 r. niż w 2021 r.
Powrót dawnej stawki VAT w 2023 roku
Na rachunkach za prąd w tym roku znajdują się podwyżki związane nie tylko ze zmianą stawki za 1 kWh, ale także z powrotem stawki VAT do dawnego poziomu sprzed tarczy antyinflacyjnej, czyli 23%. O ile w przypadku wyższych cenników od sprzedawców prądu można liczyć na uniknięcie podwyżek (mieszcząc się w rządowym limicie prądu obowiązują nas ceny z 2022 roku), o tyle w przypadku VAT jest to podwyżka nieunikniona (bez względu na limit!). Wzrost stawki VAT z 5 % (2022 rok) do poziomu 23 % (2023 rok) oznacza wzrost przeciętnego rachunku za energię elektryczną o 28%.
Chcesz wiedzieć, o ile dokładnie wzrosła cena prądu w 2023 roku? Zapoznaj się z najnowszym raportem Rachuneo: “Cena prądu”.