Czas przygotować się na wzrost cen prądu w 2023 roku

Jakie mamy informacje o podwyżkach cen prądu w 2023 roku? 

Jedno jest pewne - realne ceny prądu stale rosną, natomiast rachunki za energię elektryczną wielu gospodarstw domowych pozostają na podobnym poziomie. Jest to efekt działań rządowych i wydania milionów zł na dopłaty dla odbiorców i firm energetycznych. 

Stawki, które podajemy w artykule uwzględniają koszt energii czynnej, dystrybucji, stawkę VAT i dopłaty do rachunków w 2023 r. 

Limit zużycia energii: 3000 kWh, 3600 kWh i 4000 kWh rocznie

Rząd zamraża ceny prądu w ramach tarczy solidarnościowej. W jaki sposób? Poprzez wprowadzenie trzech limitów:

• zużycie do 3000 kWh rocznie (niższy próg);
• zużycie do 3600 kWh rocznie (wyższy próg) w przypadku gospodarstw z osobami z niepełnosprawnościami;
• zużycie do 4000 kWh (wyższy próg) dla rolników i gospodarstw z Kartą Dużej Rodziny (w tym i dla seniorów, którzy posiadają kartę i odchowali co najmniej troje dzieci).

Osoby, które nie przekroczą powyższych progów, mogą liczyć na zamrożenie cen energii i stawkę z 2022 roku. Po przekroczeniu limitu cena będzie liczona według nowych stawek z 2023 roku. Jak rozliczane są gospodarstwa, które przekroczą rządowy próg?

Wyższa cena za 1 kWh energii elektrycznej ma dotyczyć zużycia powyżej ustalonego limitu. Oznacza to, że jeśli zużywamy 3700 kWh prądu rocznie (o 700 kWh więcej od niższego progu 3000 kWh), to wyłącznie nadwyżka 700 kWh zostanie objęte podwyżką. Zużycie na poziomie 3000 kWh ma być chronione stałymi cenami - do tego poziomu stawki będą zamrożone.

Stawka maksymalna w 2023 roku

Maksymalna stawka za energię czynną dla gospodarstw domowych przekraczających limit zużycia wynosi 852,39 zł brutto (693 zł netto) za MWh, co oznacza 85 gr brutto za 1 kWh. Jednak realnie na rachunku za energię zapłacimy średnio 1,41 zł za 1 kWh. Maksymalna cena prądu obowiązuje także właścicieli i właścicielki fotowoltaiki. Warto jednak pamiętać, że oprócz 85 gr za 1 kWh na naszych rachunkach za prąd znajdą się także opłaty dystrybucyjne.

Dopłata do rachunków za prąd

Wszystkie gospodarstwa domowe otrzymają dopłatę do rachunków za energię w wysokości 125 zł. Od tego, czy spełnią wskazane w rozporządzeniu warunki zależy, czy pieniądze będą wypłacone w 2023 r. czy w 2024 r.

Przyczyny wzrostu cen energii elektrycznej

Sprzedawcy prądu dokonują skupu energii na Towarowej Giełdzie Energii w Warszawie. Roczny koszt jednej MWh prądu w 2020 roku wynosił na giełdzie 252 zł, natomiast w 2021 roku pojawiały się już takie kwoty jak 1300 zł (12 grudnia 2021 r.). W szczytowych momentach 2022 roku na Towarowej Giełdzie Energii cena za MWh osiągała poziom nawet 1556,13 zł! Aktualnie stawki oscylują w okolicy 500 zł. Na zmiany cen energii mają wpływ różne czynniki, np.:

- wzrost cen węgla (polska energetyka to głównie energetyka węglowa);

- potrzebę oszczędzania węgla przed sezonem grzewczym.;

- podwyżki cen surowców mają m.in. wpływać na zmniejszenie konsumpcji;

- niewystarczająca infrastruktura po stronie magazynów energii, co dotyczy przede wszystkim energii odnawialnej (pochodzącej ze słońca i wiatru), która jest dostarczana nieregularnie do sieci dystrybucyjnej;

- zwiększony popyt na energię;

- pogłębiający się w wyniku wojny w Ukrainie kryzys energetyczny (m.in. odcięcie od dostaw surowców energetycznych z Rosji i destabilizacja wielu europejskich rynków energii);

- koszt zakupu uprawnień do emisji CO2, co w szczególności obciąża polską energetykę, w której zdecydowana większość produkcji pochodzi ze źródeł nieodnawialnych (węgiel brunatny i kamienny). 

Wzrost cen na giełdzie przekłada się bezpośrednio na wyższe rachunki.

Łagodzenie podwyżek w 2022 r. a wzrost rachunków w 2023 r.

Rząd zaplanował szereg działań, które miały na celu złagodzenie podwyżek cen prądu, gazu i paliw w 2022 roku. Był to ważny element tarczy antyinflacyjnej. Wśród nich warto wymienić obniżenie akcyzy i stawki VAT za energię elektryczną i dodatek osłonowy. Oba rozwiązania dotyczyły wszystkich gospodarstw domowych w Polsce.

Obniżka stawki VAT i akcyzy pozwoliła realnie zaoszczędzić 117 zł w ciągu roku. Przewidziana została jednak tylko do końca 2022 roku. W 2023 roku powrót dawnej stawki VAT sprawia, że nasze rachunki są wyższe - nawet jeśli mieścimy się w rządowym limicie 3000 kWh. 

Podwyżki cen prądu w Europie - co się dzieje?  

Ceny energii szaleją także w całej Europie. W większości państw europejskich ceny prądu rosną tak samo, jak w Polsce. Na ten wzrost wpływ mają podobne czynniki, jak w naszym kraju.

Kto decyduje w Polsce o podwyżkach cen prądu?

Za cenę energii w Polsce odpowiada powołany w 1997 roku Urząd Regulacji Energetyki. Dopiero po pozytywnej decyzji prezesa URE dystrybutorzy mogą zmienić swoje taryfy prądu. Do zadań URE należy przede wszystkim dbanie o bezpieczeństwo energetyczne w Polsce oraz ochrona odbiorców końcowych – czyli nas. W kompetencjach URE leży także zapewnienie konkurencji na rynku czy kontrolowanie podmiotów, które funkcjonują na rynku energii.

Wnioski o podwyżki cen prądu do URE

4 wielkie firmy energetyczne: Enea, Energa, PGE, Tauron mogą podnieść koszty energii elektrycznej dopiero po złożeniu odpowiedniego wniosku do Urzędu Regulacji Energetyki i otrzymaniu na to zgody. Na rachunkach za prąd można znaleźć dwie podstawowe opłaty: za energię czynną (zużywaną przez odbiorców) i dystrybucję (dostarczanie prądu do odbiorców).

Sprzedawcy prądu i ich wnioski o podwyżkę w 2023 roku

‍W 2023 roku 1 kWh prądu wynosi średnio 0,85 gr brutto - dokładna stawka może różnić się w zależności od m.in. Twojego miejsca zamieszkania i sprzedawcy energii elektrycznej, z którego usług korzystasz.

Poniżej wskazujemy na podwyżki rachunków za prąd w 2023 roku, biorąc pod uwagę wzrost kosztów energii czynnej, dystrybucji i opłaty mocowej, a także podwyżkę akcyzy i stawki VAT. Obliczenia wykonywane są dla zużycia 2400 kWh rocznie (200 kWh miesięcznie).

Enea - podwyżki prądu w 2023

Enea obsługuje klientów i klientki w takich miastach, jak Poznań, Zielona Góra, Szczecin, Bydgoszcz i Toruń. Mieszkańcy i mieszkanki Poznania, zużywając 200 kWh miesięcznie, zapłacą w 2023 r. za prąd o 188 zł więcej niż w 2022 r.

Wzrost cenników w Energa

Energa sprzedaje prąd przede wszystkim w Gdańsku i Olsztynie. Mieszkańcy i mieszkanki Gdańska i Olsztyna za prąd w 2023 roku zapłacą więcej o 220 zł niż w roku poprzednim.

Tauron podwyżki cen w 2023

Tauron działa głównie w Krakowie, Wrocławiu czy Opolu. Cena prądu podwyższyła się z 1762 zł (2022 r.) do 1977 zł (2023 r.) rocznie.

Podwyższenie cen energii w E.ON (dawniej Innogy)

Firma E.ON (dawniej Innogy) działa w Warszawie. Z ich cennika wynika, że roczne opłaty Warszawiaków i Warszawianek wynoszą o 214 zł więcej w 2023 roku.

PGE koszty energii w 2023 roku

PGE obsługuje klientów w takich miastach, jak Białystok, Radom, Lublin, Rzeszów i Kielce. Mieszkańcy i mieszkanki tych miast zapłacą za prąd rocznie o 209 zł więcej w 2023 roku w porównaniu z poprzednim rokiem.

‍

Gdzie prąd jest najdroższy w 2023 roku?

Przy średnim zużyciu 200 kWh miesięcznie koszt energii w 2023 roku jest najwyższy w firmie Energa. Mieszkańcy i mieszkanki Gdańska płacą za energię 2143 zł rocznie. Najmniej w 2023 roku za prąd płacą osoby mieszkające w Bydgoszczy, Poznaniu, Szczecinie i Zielonej Górze. Ich roczne rachunki w Enei wynoszą 1925 zł. 

Warto dodać, że nie da się wskazać jednego, najdroższego sprzedawcy energii. W zależności od zużycia na rachunku za prąd inne opłaty będą stanowiły ważniejszą część rachunku. Przy dużym poborze prądu największe znaczenie ma koszt 1 kWh energii. Dla mniejszego zużycia to opłaty stałe mogą stanowić największą część opłat.

‍

Zmiany w opłatach na rachunku za prąd

Rachunki wzrosły również ze względu na dodatkowe opłaty, które pojawiają się na rachunkach za prąd.

Opłata kogeneracyjna 

Opłata kogeneracyjna odpowiadała za wsparcie możliwości wytwarzania w elektrowniach energii elektrycznej i ciepła. W 2020 roku wynosiła 0,00139 zł za każdą zużytą w domu kWh prądu, natomiast w 2021 roku została ona wyzerowana. W 2022 roku wysokość stawki opłaty kogeneracyjnej wynosiła 0,00406 zł/kWh. W 2023 roku wynosi 0,00496 zł/kWh.

Opłata OZE

Opłata OZE ma za zadanie wspierać odnawialne źródła energii w Polsce. W 2020 roku wynosiła 0 zł, w 2021 wzrosła do 0,0022 zł za 1 kWh energii, a w 2022 do 0,00090 zł za kWh. W 2023 roku opłata OZE została znów wyzerowana.

Opłata mocowa 

Opłata mocowa ma odpowiadać za bezpieczeństwo energetyczne i stałe dostawy prądu. To jej wysokość w największym stopniu zadecydowała o tym, o ile więcej zapłaciliśmy za prąd w 2021 roku. W 2021 roku w zależności od zużycia prądu wynosiła od 2,30 zł do aż 12,87 zł brutto. W 2022 roku wynosiła od 2,37 (2,92 zł brutto) do 13,25 (16,30 zł brutto). W  2023 roku opłata mocowa wynosi prawie tyle samo, co w roku poprzednim - od 2,38 zł netto do 13,35 zł netto.

Opłata jakościowa

Opłata jakościowa, podobnie jak kogeneracyjna i OZE, jest zależna od ilości zużywanego prądu. Jej wysokość określana jest przez PSE (Polskie Sieci Energetyczne), a więc poszczególni dostawcy nie mają wpływu na jej wysokość. Na 2023 rok została ustalona w wysokości 0,0242 zł /kWh.

Jak uniknąć wzrostu cen prądu?

Rachunki za prąd można obniżyć, oszczędzając energię elektryczną w domu. Wymaga to wprowadzenia drobnych zmian. Jeżeli oszczędzanie energii nie przyniesie odpowiednich rezultatów, polecamy spróbować zmiany sprzedawcy prądu lub zainwestować w fotowoltaikę.

Fotowoltaika, a więc darmowy prąd

Fotowoltaika to rozwiązanie, które pozwoli korzystać w domu z darmowej energii. Dzięki panelom słonecznym, prosumenci nie tylko w mniejszym stopniu szkodzą środowisku naturalnemu, ale również zmniejszają swoje rachunki do kilkunastu zł miesięcznie. Oferty można sprawdzić w porównywarce fotowoltaiki. Sytuacja prosumentów i prosumentek komplikuje się jednak w obliczu wprowadzonego przez rząd limitu prądu 3000 kWh/3400 kWh. Właściciele fotowoltaiki mają zdecydowanie wyższe zużycie, co oznacza, że zapłacą znacznie więcej za nadwyżkę.

Warto jednak dodać, że prosumentów i prosumentki obejmuje ta sama cena maksymalna energii elektrycznej, co pozostałe gospodarstwa domowe. Rozliczając się w systemie zarówno net-billing, jak i net-metering, mogą liczyć na zakup energii po gwarantowanej cenie 683 zł netto za MWh. Czytaj więcej: “Limit zużycia prąd”.

Zmiana sprzedawcy prądu

Poprzez skorzystanie z porównywarki cen można sprawdzić różne dostępne na rynku oferty, wybrać najkorzystniejszą i zmienić sprzedawcę na tańszego (również online). Cały proces nie jest skomplikowany, a może sprawić, że podwyżki cen nie będą tak dotkliwe. Zmiana sprzedawcy prądu wydaje się szczególnie atrakcyjna dla przedsiębiorców i przedsiębiorczyń. Dlaczego? Dla osób prowadzących firmy nie został wydzielony osobny próg, dzięki któremu można liczyć na zamrożenie cen prądu. Oznacza to, że większość firm mierzy się z ogromnymi podwyżkami, mimo ustalonej maksymalnej ceny energii dla małych i średnich przedsiębiorstw. Warto już teraz podjąć konkretne kroki i zmienić sprzedawcę na tańszego!