Wiedza i pomoc
31.1.2025

Kim jest prosument zbiorowy? Poznaj definicję i najważniejsze informacje

Sprawdzamy ten model rozliczeń fotowoltaiki

pixabay.com

Prosument zbiorowy to nowa kategoria podmiotu funkcjonująca na rynku energii odnawialnej. Została stworzona z myślą o mieszkańcach budynków wielorodzinnych, czyli m.in. bloków i kamienic. W jaki sposób działa mechanizm prosumenta zbiorowego?

W skrócie:
  • Prosument zbiorowy to jeden z modeli rozliczeń energii z OZE.
  • Nowe przepisy weszły w życie 1 kwietnia 2022 roku.
  • Nowy system rozliczeń ułatwił dostęp do energii odnawialnej w budynkach wielorodzinnych.
  • Chcesz wiedzieć, jak obniżyć rachunek za prąd? Dowiedz się, jakie zalety ma zmiana sprzedawcy prądu.

Kim jest prosument zbiorowy?

Prosument to określenie doskonale znane użytkownikom fotowoltaiki. Oznacza ono osoby lub firmy wytwarzające prąd głównie na własne potrzeby. Jest to bowiem zbitek dwóch słów, czyli producent i konsument. Dowiedz się Kim jest prosument.

Prosument zbiorowy jest terminem dużo nowszym, bowiem funkcjonuje dopiero od 2022 roku. Nowelizacja przepisów była ukłonem w stronę mieszkańców budynków wielolokalowych, którzy odtąd mogli korzystać z wyprodukowanej energii we własnych mieszkaniach (fotowoltaika dla wspólnot i spółdzielni). Do tamtej pory instalacja fotowoltaiczna zamontowania na bloku służyła do obsługi części wspólnych, np. oświetlenia. Wprowadzenie nowego modelu pozwoliło członkom wspólnot i spółdzielni na dzielenie się energią elektryczną wyprodukowaną przez wspólną instalację fotowoltaiczną. To kolejny krok do popularyzacji energii elektrycznej z OZE.

Definicja prosumenta zbiorowego - ustawa

Czym są nowe zasady rozliczeń? Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 27c ustawy OZE, prosument zbiorowy w Polsce to:

"odbiorca końcowy, wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzebny w mikroinstalacji lub małej instalacji przyłączonej do sieci dystrybucyjnej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, wytwarzanie to nie stanowi ponadto przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami".

Osoba ubiegająca się o status prosumenta w modelu zbiorowym spełnia następujące warunki:

  1. jest odbiorcą końcowym,
  2. wytwarza energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii,
  3. wytwarza energię na własne potrzeby (w tym na potrzeby prowadzenia biznesu).
  4. wytwarzana energią pochodzi z mikroinstalacji (do 50 kW) lub małej instalacji (do 1 MW),
  5. instalacja OZE jest przyłączona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, w której znajduje się punkt poboru energii elektrycznej tego odbiorcy,
  6. ma przypisaną do jednego punktu poboru energii, w którym pobiera energię elektryczną, moc zainstalowaną elektryczną instalacji odnawialnych źródeł energii, która nie przekracza mocy umownej ustalonej dla tego punktu poboru energii, nie większą niż 50 kW,
  7. w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym wytwarzanie energii elektrycznej nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej.

Prosument zbiorowy od kiedy obowiązuje?

Pierwsze koncepcje dotyczące prosumenta zbiorowego powstały już w 2021 roku, gdy wprowadzono ten termin do nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii. Ustawa ta weszła w życie 1 kwietnia 2022 roku i to od tego momentu można rozliczać się w tym modelu. Co ciekawe, pierwsza instalacja fotowoltaiczna wykorzystująca mechanizm prosumenta zbiorowego powstała dopiero w sierpniu 2023 roku.

Zasady rozliczeń prosumenta zbiorowego

Podobnie jak w przypadku prosumenta indywidualnego, tak i prosument zbiorowy rozlicza nadwyżki energii w systemie net-billing. Z tej zasady korzystają prosumenci przyłączeni do sieci po 31 marca 2022 roku. Prąd wyprodukowany przez znajdującą się na dachu instalację fotowoltaiczną rozdzielany jest między prosumentów proporcjonalnie, zgodnie z ich udziałem w mocy całkowitej. Pojedynczy punktu poboru energii (PPE) nie może jednak przekroczyć 50 kW. Przed wprowadzeniem prosumenta zbiorowego podpisywana jest umowa ustalająca zasady współpracy poszczególnych podmiotów oraz wybierany jest tzw. reprezentant prosumentów.

Instalacja fotowoltaiczna prosumenta zbiorowego

Ograniczenie mocy fotowoltaiki do 50 kW dotyczy jednego członka prosumenta zbiorowego, zatem system złożony z 10 prosumentów może korzystać z instalacji PV o mocy do 500 kW. To jednak warunki, które trudno spełnić w typowych warunkach. Instalacje fotowoltaiczne dla prosumentów zbiorowych są zazwyczaj montowane na dachu budynku wielorodzinnego, które mają ograniczoną powierzchnię i uzyskanie dużej mocy jest trudne.W praktyce wyprodukowana energia pokrywa głównie zapotrzebowanie wspólne budynku, a ewentualne oszczędności na rachunkach poszczególnych mieszkańców są niewielkie. Większy uzysk energetyczny wymagałby zastosowania dodatkowej instalacji gruntowej lub ściennej. Alternatywą jest wykorzystanie modelu prosumenta wirtualnego, w którym prąd wytwarzany jest w innym miejscu, niepodłączonym do instalacji odbiorcy końcowego.

Różnica między prosumentem zbiorowym, a prosumentem lokatorskim

Najważniejszą różnicą pomiędzy prosumentem lokatorskim i zbiorowym jest sposób rozliczenia. W przypadku prosumenta lokatorskiego energia przeznaczona jest na części wspólne budynku. Służy więc m.in. do oświetlania klatek samochodowych, zasilania wind czy utrzymywania pracy systemów wentylacyjnych. Rozdzielenie wyprodukowanej energii pomiędzy poszczególnych mieszkańców umożliwia dopiero prosument zbiorowy.

Oszczędzaj z Rachuneo

Uważasz, że Twój rachunek za prąd jest zbyt wysoki? Skorzystaj z intuicyjnej wyszukiwarki ofert sprzedawców i zmień sprzedawcę już dziś. Dzięki bezpłatnej porównywarce Rachuneo znajdziesz najkorzystniejszą ofertę prosto i szybko. Nie musisz martwić się o formalności – pomożemy Ci na każdym etapie, a cały proces wykonasz przez Internet.

Czy wiesz, że...