Czym jest opłata mocowa? Skąd się wzięła?

Ustawa mocowa, jak podkreśla Urząd Regulacji Energetyki, powstała w celu zebrania kwoty (pewnej zachęty inwestycyjnej), na rzecz unowocześnienia elektrowni i budowy nowych. Głównym celem ustawy jest określenie, jak ma działać rynek mocy - narzędzie stworzone do osiągnięcia wyznaczonych w ustawie mocowej celów.

W momentach, kiedy zużycie prądu jest najwyższe, elektrownie mogą nie być w stanie nadążyć za potrzebami odbiorców na energię elektryczną. Rodzi się potrzeba utrzymywania elastycznych rezerw, które można wykorzystać w czasie największego zapotrzebowania na prąd. Na to właśnie elektrownie potrzebują dodatkowych środków, co niestety odbija się na naszych rachunkach. 

Rynek mocy ma zapewnić stałe dostawy prądu, a także zwiększyć stabilność cen energii - tym samym bezpieczeństwo energetyczne. 

Kiedy ustawa o rynku mocy weszła w życie?  

Dopłata do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego już funkcjonuje. Ustawa o rynku mocy z 2017 roku zakładała pojawienie się nowej pozycji na fakturach za prąd już 1 października 2020 roku. W Sejmie przesunięto jednak datę na 1 stycznia 2021 roku. Od tego czasu opłata mocowa znajduje się na naszych rachunkach za prąd.

Jakie są opłaty na fakturze?

Faktura za energię elektryczną wyszczególnia opłaty za sprzedaż prądu oraz za jego dystrybucję. W części rachunku za sprzedaż zazwyczaj widnieją dwie opłaty: opłata za 1 kWh faktycznie zużywanej energii czynnej oraz opłata handlowa. W zależności od oferty mogą pojawić się także inne opłaty, np. opłata za zieloną energię czy opłata za usługi dodatkowe, takie jak pomoc fachowców przy domowych awariach.

Wysokość rachunku za sprzedaż zależy w znacznej mierze od zużycia energii elektrycznej. Część rachunku za dystrybucję dotyczy opłat stałych, które są płacone do danego dostawcy prądu w regionie. Nowa opłata, tj. opłata mocowa, wyszczególniona jest na rachunku w płatnościach za dystrybucję energii elektrycznej i zależy od rocznego zużycia energii elektrycznej.

Wysokość dodatkowej opłaty do rachunków za prąd w 2023 roku

Najbardziej interesujące dla konsumentów jest oczywiście to, ile wynosi opłata mocowa oraz jaki jest wzrost cen prądu w 2023? Na finalną wielkość dodatkowej opłaty składa się wiele czynników. Całość kosztów zależy między innymi od:  

• Wcześniejszego zużycia energii w godzinach szczytowego poboru. 
• Prognoz dotyczących zapotrzebowania na prąd i energię w danym Roku Dostaw. 

• Prognoz kosztów funkcjonowania utrzymania całego przedsięwzięcia.

Od 2028 roku wszyscy odbiorcy mają być rozliczani w inny sposób - na podstawie ilości prądu zużytego w godzinach szczytowego poboru energii.

30 września 2023 roku Urząd Regulacji Energetyki zatwierdził nowe stawki opłaty mocowej. Jak są wysokie? Jak wypadają w porównaniu z 2022 rokiem?

W 2023 roku opłata mocowa wynosi:

• 2,38 zł netto przy zużyciu mniejszym niż 500 kWh (więcej o 1 grosz w porównaniu z 2022 rokiem),
• 5,72 zł netto przy zużyciu od 500 kWh do 1200 kWh (więcej o 4 grosze w porównaniu z 2022 rokiem),
• 9,54 zł netto przy zużyciu powyżej 1200 kWh do 2800 kWh (więcej o 8 groszy w porównaniu z 2022 rokiem),
• 13,35 zł netto przy zużyciu powyżej 2800 kWh (więcej o 10 groszy w porównaniu z 2022 rokiem).

Dla pozostałych odbiorców stawka opłaty mocowej zależeć będzie od ilości prądu pobieranego z sieci w wybranych godzinach w ciągu doby (w dni robocze od 7:00 do 21:59). Wyniesie 0,1024 zł/kWh (o 2 grosze mniej niż w 2022 roku).

‍Jak widać, stawka opłata mocowej w 2023 roku (od 2,38 zł netto do 13,35 zł netto) jest niemal identyczna do tej w 2022 roku (od 2,37 zł netto do 13,25 zł netto).

Dawne stawki opłaty mocowej: porównanie 2022 a 2021

Gospodarstwa domowe i odbiorcy w taryfie C11 (o mocy zainstalowanej do 16 kWh) w ciągu ostatnich dwóch lat płacili miesięcznie:

• W 2022 roku 2,37 zł netto przy zużyciu mniejszym niż 500 kWh rocznie. W 2021 roku opłata wynosiła 1,87 zł.
• W 2022 roku 5,68 zł netto przy zużyciu od 500 kWh do 1200 kWh rocznie. W 2021 było to 4,48 zł. 
• W 2022 roku 9,46 zł netto przy zużyciu powyżej 1200 kWh do 2800 kWh. W 2021 roku opłata wynosiła 7,47 zł.
• W 2022 roku 13,25 zł netto przy zużyciu powyżej 2800 kWh. W 2021 roku opłata wynosiła 10,46 zł.

W 2022 roku mało kto płacił najwyższą stawkę. Według naszych obliczeń przeciętna rodzina 2+2 zużywa około 2400 kWh rocznie, a więc płaciła 9,45 netto zł na miesiąc. Rocznie było to jednak już 113,04 zł netto! W 2021 przeciętna kwota wynosiła 7,47 zł netto miesięcznie, co w ciągu roku składało się na dodatkowe 89,64 zł. Jak widać, w przeciągu dwóch lat opłata mocowa znacznie wzrosła, ale dla 2023 roku różnica jest znikoma w porównaniu z rokiem poprzednim.

Pozostali odbiorcy również nie uniknęli dodatkowych kosztów. Zapłacili 0,1262 zł za każdą kWh pobraną w dni robocze od godziny 7:00 do 21:59. W 2021 roku stawka ta wynosiła 0,0937 zł za kWh.

Wsparcie finansowe dla rozwoju polskiej energetyki?  

Pieniądze uzbierane z opłaty mocowej mają zasilać elektrownie węglowe. Eksperci alarmują, że ten wkład finansowy może nie przynieść wielkich korzyści dla polskiej energetyki. Pojawiają się głosy negujące finansowanie elektrowni zasilanych węglem, na rzecz OZE – Odnawialnych Źródeł Energii. 

Ile finalnie wyniesie rynek mocy?

Zgodnie z ustawą firmy energetyczne będą dostawały dodatkową kwotę, która ma pokryć koszty utrzymywania rezerw “mocy”. Zdecydowanie polepszy to sytuację finansową wytwórców energii.  

URE – kiedy dowiadujemy się, ile dokładnie zapłacimy? 

Wysokość opłaty mocowej będzie się zmieniać - o jej dokładnej wartości decyduje Urząd Regulacji Energetyki. Do 30 września każdego roku ogłaszane są stawki opłaty mocowej na kolejny rok kalendarzowy, a także wskazane godziny szczytowego zapotrzebowania na moc.  

Ważnym jest, aby interesować się najnowszymi zmianami na rynku energii elektrycznej. Ma to poważny wpływ na nasze wydatki, a tym samym na nasz budżet miesięczny. W serwisie Rachuneo mamy możliwość porównania ofert dostawców energii elektrycznej, ale też znajdziemy informacje pomagające chronić się przed podwyżkami cen energii. 

Nowelizacja ustawy

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało o nowelizacji ustawy o rynku mocy. Zmiany mają na celu zmotywowanie odbiorców do przemyślanego korzystania z energii elektrycznej. Chodzi o to, żeby zużycie prądu było mniej zróżnicowane w zależności od godziny czy dnia tygodnia.

Rozszerzono grupę odbiorców, którzy dzięki temu, że ich zużycie w godzinach szczytu nie było znacznie większe niż w godzinach poza szczytowych, mogli skorzystać ze zryczałtowanej opłaty mocowej. Dotyczy to:

• odbiorców, dla których wielkość różnicy między ilością prądu zużytego w dni robocze w wybranych godzinach doby i poza tymi godzinami wynosi mniej niż 5%,
• odbiorców, dla których ta różnica wynosi nie mniej niż 5% i mniej niż 10%,
• odbiorców, dla których różnica wynosi nie mniej niż 10% i mniej niż 15%,
• odbiorców, dla których różnica wynosi nie mniej niż 15%.

System ten obowiązywać będzie do końca 2027 roku. Od 1 stycznia 2028 roku opłata mocowa dla wszystkich odbiorców naliczana będzie inaczej. Nowy system opierać się ma na indywidualnej “krzywej poboru” - różnicy między ilością prądu pobieraną w godzinach szczytu i poza nimi. Ostatecznie najkorzystniej będzie ograniczać zużycie w godzinach szczytu.

Fotowoltaika a opłata mocowa

Odbiorcy energii elektrycznej, którzy korzystają z paneli słonecznych mogą w znacznym stopniu, lub nawet całkowicie ograniczyć pobór prądu z sieci energetycznej. Jak działa fotowoltaika? Panele fotowoltaiczne przekształcają promieniowanie słoneczne w energię, która może zasilić urządzenia domowe. Dzięki temu możliwe jest zmniejszenie rachunków za zużyty prąd, a tym samym zminimalizowanie opłaty mocowej. 

W przypadku montażu instalacji opłata mocowa znacznie się zmniejszy, ponieważ jest ona naliczana na podstawie ilości prądu pobranej z sieci energetycznej. Jest to więc kolejna oszczędność dla właścicieli mikroelektrowni. Dzięki temu możliwe jest zminimalizowanie rachunków za zużyty prąd. Osoby, które zastanawiają się nad montażem instalacji fotowoltaicznej, mogą skorzystać z porównywarki fotowoltaiki Rachuneo lub skontaktować się z nami mailowo i telefonicznie.

Fotowoltaika na balkonie w bloku

Mieszkasz w bloku? Czy wiesz, że możesz stać się właścicielem mikroinstalacji fotowoltaiki na balkonie? Fotowoltaika balkonowa staje się coraz popularniejsza w Polsce. Na jej popularność wpływa nie tylko trwająca transformacja energetyczna i zwiększający się udział OZE w miksie energetycznym. Coraz więcej osób instaluje fotowoltaikę na balkonie, bo... to się opłaca!

‍Fotowoltaika balkonowa okazuje się niezwykle skuteczna - pomaga zaoszczędzić i zmieścić się w rządowym limicie zużycia prądu 2000 kWh. Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj nasz artykuł: "Fotowoltaika na balkonie w bloku - sposób na wysokie ceny prądu" lub skontaktuj się z nami - pomożemy Ci wybrać dopasowany do Twoich potrzeb zestaw paneli fotowoltaicznych. Fotowoltaika na balkon - to już nie tylko interes środowiskowy, ale i interes korzystny dla naszego portfela!

Czy da się uniknąć opłaty mocowej?

Opłaty mocowej nie da się uniknąć, ale jest wiele sposobów na obniżenie jej wysokości. Jedną z możliwości jest wcześniej wspomniana inwestycja w fotowoltaikę. Obniżenie zużycia energii elektrycznej to także obniżenie wysokości opłaty mocowej.

Możemy zatem zadbać o takie detale, jak: wyłączanie światła w pomieszczeniach, w których nie przebywamy, wyciąganie nieużywanych urządzeń z gniazdek, niekorzystanie z trybu standby urządzeń. Drobna zmiana nawyków może znacznie zmniejszyć zużycie energii elektrycznej, a tym samym obniżyć opłatę mocową. Zmiany nawyków może za nas dokonać system smart home, który za pomocą odpowiednich urządzeń w automatyczny sposób będzie regulował pobór energii w naszym mieszkaniu lub domu. Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj: "Smart Home - co to znaczy i od czego zacząć"

Dobrym rozwiązaniem na zmniejszenie opłaty mocowej może okazać się także audyt efektywności energetycznej, który pomoże firmie dobrze gospodarować energią, aby była ona wykorzystywana w optymalny sposób.

Chcesz poznać sposoby na oszczędzanie prądu? W naszym innym artykule przygotowaliśmy ich aż 26! Czytaj: “Jak oszczędzać prąd? Sposoby do zastosowania od zaraz!”.