Program Czyste Powietrze - Jak skorzystać z dofinansowania w 2024 roku?

Czym jest program Czyste Powietrze?

Program Czyste Powietrze jest pierwszym ogólnopolskim przedsięwzięciem skupiającym się na ograniczeniu niskiej emisji, będącej podstawowym źródłem smogu w Polsce. W ramach programu można otrzymać dofinansowanie w formie dotacji na termomodernizację budynku, wymianę starego pieca, audyt energetyczny czy instalację fotowoltaiki. Program Czyste powietrze ruszył w 2018 roku i zgodnie z planem ma potrwać do 2029 roku. Jego podstawowym celem jest poprawa jakości powietrza w Polsce. Najwyższy poziom dofinansowania to 136 200 zł. 

Od kiedy startuje „Czyste Powietrze”?

Pierwsza edycja programu Czyste Powietrze wystartowała 19 września 2018 roku. Program dofinansowań od samego początku cieszył się dużą popularnością, a do kwietnia 2024 roku złożono aż 832 tys. wniosków. W ramach programu wypłacono już 26 mld dofinansowania, a warto pamiętać, że całkowity budżet „Czystego Powietrza” to aż 103 mld zł. Inicjatywa rokrocznie przechodziła modyfikacje, jednakże jej cel jest cały czas taki sam – walka ze smogiem. Dodatkową korzyścią jest oczywiście zmniejszenie rachunków za ogrzewanie oraz energię elektryczną, czego doświadczyły już tysiące beneficjentów w całej Polsce.

Najnowsza odsłona programu wystartowała 22 kwietnia 2024 roku. Przyniosła ona zmiany zapowiadane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarski Wodnej (NFOŚiGW), które mają wyeliminować źródła ogrzewania niespełniające warunków programu.

Na co można dostać dotacje w programie Czyste Powietrze w 2024 roku?

Podstawowym celem programu Czyste Powietrze jest efektywne zarządzanie energią poprzez dofinansowanie do przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Na stronie programu czytamy, że: “Kompleksowa termomodernizacja w rozumieniu Programu to przedsięwzięcie, w wyniku realizacji którego nastąpi zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową (EU) budynku: a) do wartości nie większej niż 80 kWh/(m²*rok) lub b) o minimum 40%”.

Efektywne zarządzanie energią odbywa się za pomocą między innymi:

• Dofinansowania do pieców i kotłów – chodzi o wymianę tych starych, na nowoczesne i spełniające najwyższe normy. 22 kwietnia wprowadzona została ważna zmiana, która wymusza zakup pomp i kotłów o najlepszych specyfikacjach.
• Dotacji na ocieplenie domu – odpowiednia izolacja nie pozwala na przenikanie ciepła na zewnątrz i zapobiega marnowaniu energii, tym samym obniża rachunki za prąd.
• Dotacji do wymiany stolarki okiennej i drzwiowej – dzięki temu i odpowiedniemu ociepleniu można zmniejszyć wydatki na ogrzewanie o nawet 40%.
• Dopłat na instalacje odnawialnych źródeł energii (mikroinstalację fotowoltaiczną).

Jak widać, dopłaty pokrywają dużą część prac związanych z termomodernizacją i wymianą źródła ciepła, które później dodatkowo obniżą regularne wydatki i pozwolą zaoszczędzić.

Jaka jest wysokość dopłat w programie „Czyste Powietrze”?

Biorąc udział w programie Czyste Powietrze, możesz liczyć na dotację lub pożyczkę. To, jaki zwrot kosztów uzyskamy i jaki wkład własny będzie konieczny, zależy od miesięcznego dochodu na osobę w danym gospodarstwie domowym. Ważny jest także wiek budynku, od niego zależeć będzie zakres prac objętych dofinansowaniem.

W 2020 roku wyższe dopłaty przeznaczane były na domy jednorodzinne, w których dochód wynosił nie więcej niż 1400 zł na jedną osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub 1960 zł w gospodarstwie jednoosobowym.

Od lipca 2021 roku nastąpiły zmiany w progu dochodowym. Od tamtego czasu dla gospodarstw jednoosobowych próg dochodowy wzrósł o 229 zł (czyli do 2189 zł). W przypadku gospodarstw wieloosobowych próg dochodowy został podwyższony o 164 zł (czyli do 1564 zł na osobę). W 2022 roku progi dochodowe utrzymały się na tym samym poziomie, co w 2021 roku.

Zmiany progów dochodowych przyniósł natomiast rok 2023. Była to zmiana zauważalna, bowiem w podstawowym poziomie dofinansowania próg wzrósł z 1564 do 1894 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym i z 2189 do 2651 zł w gospodarstwie jednoosobowym. W wyższym poziomie dofinansowania próg wzrósł odpowiednio z 900 do 1 090 zł (gospodarstwa wieloosobowe) oraz z 1260 do 1 526 zł (gospodarstwa jednoosobowe).

Jak wygląda sytuacja w programie Czyste Powietrze 2024? W tym roku obyło się bez zmian progów i przedsięwzięcia realizowane w ramach programu podlegają progom z 2023 roku. 

Kto może skorzystać z programu?

Rządowy program Czyste Powietrza od samego początku konstruowany był w taki sposób, aby złożenie wniosku o dofinansowanie było możliwe przede wszystkim dla tych, których problem smogu dotyka najmocniej. Ważnym kryterium jest więc przeciętnych miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego. Od tego zależy nie tylko samo przyznanie dofinansowania, ale i kwota dotacji. Komu przysługuje program Czyste Powietrze?

Z dofinansowania możesz skorzystać, jeżeli spełniasz następujące warunki:

• Podstawowe dofinansowanie (Część 1 programu):
  • Jesteś właścicielem lub współwłaścicielem domu jednorodzinnego, lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą.
  • Masz roczne zarobki (dochód roczny) do 135 000 zł.
• Podwyższone dofinansowanie (Część 2 programu):‍
  • Miesięczne łączne zarobki twoje i osób z tobą mieszkających i wspólnie utrzymujących się, które w przeliczeniu na osobę (przeciętny dochód na osobę w gospodarstwie domowym) nie przekraczają:
    • 1 894 zł – jeżeli mieszkasz z kimś,
    • 2 651 zł – jeżeli mieszkasz sam(a),
• Najwyższe dofinansowanie (Część 3 programu):‍
  • Miesięczne łączne zarobki twoje i osób z tobą mieszkających i wspólnie utrzymujących się, które w przeliczeniu na osobę (przeciętny dochód na osobę w gospodarstwie domowym) nie przekraczają:
    • 1 090 zł – jeżeli mieszkasz z kimś,
    • 1 526 zł – jeżeli mieszkasz sam(a),
      lub
  • masz ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego (prawo to musi być potwierdzone zaświadczeniem, które wydał wójt, burmistrz lub prezydent miasta i które zawiera informację o rodzaju zasiłku oraz okresie, na który został przyznany zasiłek).

Jak złożyć wniosek w ramach programu?

Nabór wniosków o dofinansowanie przedsięwzięć w formie dotacji w ramach programu Czyste Powietrze jest prowadzony zarówno online, jak i w urzędach. Do wypełnienia wniosku przez Internet potrzebujesz Profilu Zaufanego. Aby złożyć wniosek, musisz wypełnić formularz online. Uwaga! Generator Wniosków o Dofinansowanie (GDW) nie jest aplikacją mobilną, dlatego wypełnienie wniosku wymaga użycia komputera wyświetlającego obraz w rozdzielczości 1024 × 768 lub wyższej.

Wypełnione wnioski można składać także w formie papierowej do właściwego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW). Wzór wniosku o dofinansowanie nie jest potrzebny, bowiem również można wykorzystać generator wniosków, a następnie wydrukować dokument. 

‍

Podwyższone dofinansowanie? Nie zapomnij zamówić audytu energetycznego

Warunkiem koniecznym do otrzymania dofinansowania do przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją jest przeprowadzenie audytu energetycznego. W ramach programu usługa audytu energetycznego budynku traktowana jest jako koszt kwalifikowany i finansowana jest do kwoty 1 200 zł. Co ważne, w programie Czyste Powietrze przeprowadzenie audytu energetycznego jest obowiązkowe wyłącznie w przypadku rozszerzonych form dofinansowania. Jeśli staramy się o minimalną dotację, audyt nie będzie konieczny, ale nadal można go przeprowadzić. We wszystkich formach dofinansowania w programie zagwarantowane jest sfinansowanie audytu do 1 200 zł.

W celu uzyskania informacji o tym, jak najefektywniej zmniejszyć zapotrzebowanie budynku na energię, jakie źródło ciepła wybrać, by płacić niższe rachunki, musimy przeprowadzić audyt energetyczny. To właśnie w tym dokumencie znajdują się prognozy dotyczące przyszłego zużycia energii, które to ma być rezultatem danego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. W Rachuneo pomożemy Ci przejść przez wszystkie formalności, a także wesprzemy na etapie zamówienia audytu energetycznego. Starasz się o dofinansowanie w programie Czyste Powietrze? Skontaktuj się z nami.

‍Chcesz wiedzieć, na czym polega audyt energetyczny oraz czym różni się od świadectwa energetycznego? Czytaj nasz najnowszy artykuł: "Świadectwo energetyczne w 2023 - kto musi je mieć?".

Zmiany w programie Czyste Powietrze w 2024 względem poprzednich lat

W programie Czyste Powietrze nieustannie dochodzi do zmian ułatwiających korzystanie z niego i przyspieszających proces rozpatrywania wniosków. 

Od 2020 roku zostały skrócone terminy oczekiwania na decyzję (30 dni zamiast 90), uproszczony sposób składania wniosku, jak i wprowadzone wyższe dotacje. Oprócz tego program Czyste Powietrze rozpoczął współpracę z niektórymi bankami, w ramach której dostępne są wnioski o dotację na częściowe spłaty kredytów na przedsięwzięcia realizowane zgodnie z programem. Coraz więcej gmin podpisuje także porozumienia, które umożliwiają połączenie dotacji z programu Czyste Powietrze z dotacjami programów gminnych. 

Zarówno rok 2021, jak i 2023, to czas ważnych zmian w progach dochodowych uprawniających do wyższych dotacji. O wysokości aktualnych progów dochodowych dowiesz się poniżej.

Ogłoszenie o zmianie Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze” co prawda nie przyniosło podwyżki progów dochodowych, ale wprowadziło kilka ważnych nowości. Przede wszystkim wprowadzono obowiązek korzystania tylko z tych pomp ciepła, kotłów na pellet oraz kotłów zgazowujących drewno, które wpisane są na listę zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). Jak wyjaśnia Dorota Zawadzka‐Stępniak, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW):

„Zmieniliśmy program „Czyste Powietrze”, kierując się troską o naszych beneficjentów. Aktualne zasady mają chronić wnioskodawców i ograniczać nieuczciwe praktyki związane m.in. ze sprzedażą nieefektywnych urządzeń, które bez termomodernizacji domu, zamiast obniżać, to podwyższają rachunki za ogrzewanie”.

Nowe zasady w programie mają sprawić, by dofinansowanie wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła miało większy sens. Wybór pomp i kotłów wpisanych na listę zielonych urządzeń i materiałów (ZUM) to gwarancja, że urządzenia oferują najwyższą jakość i realnie przyczynią się do oszczędności pieniędzy. Dzięki temu mamy pewność, że spełniają warunki deklarowane na karcie produktu i etykiecie energetycznej.

Dodatkową zmianą w „Czystym Powietrzu” jest modyfikacja zasad wnioskowania o najwyższy poziom dofinansowania. Od 22 kwietnia 2024 beneficjent, który otrzymał już raz najwyższą dopłatę, będzie mógł ubiegać się o dofinansowanie na kolejne budynki tylko w ramach podstawowego poziomu dofinansowania. Wnioski złożone od 22.04 podlegały okresowi przejściowemu i po okazaniu dowodu zakupu urządzenia do 13 czerwca 2024 można było skorzystać z poprzednich zasad programu. Od dnia 14 czerwca 2024 roku obowiązują już jednak wprowadzone zmiany programu. Dzięki nim wykorzystanie środków przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska ma lepiej przełożyć się na walkę ze smogiem.

Wysokość dopłat w 2024 roku

W 2023 roku po raz kolejny rozszerzono progi dochodowe — z 1564 do 1894 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym i z 2189 do 2651 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym.

‍Najwyższe poziomy dofinansowania, w ramach których wykonywana jest kompleksowa termomodernizacja wraz z mikroinstalacją fotowoltaiczną, kształtują się do poziomu 66 tys. zł (I grupa podstawowa), 99 tys. zł (II grupa) i 135 tys. zł (III grupa z intensywnym wsparciem) bezzwrotnej dotacji. 

Dzięki wzrostowi progów dochodowych z 2023 roku więcej osób może korzystać z rozszerzonego poziomu dofinansowania na termomodernizację i wymianę źródła ciepła, a tym samym otrzymać dotację o maksymalnej wartości (w przypadku podwyższonego wsparcia i kompleksowego przedsięwzięcia z mikroinstalacją fotowoltaiczną).

Skąd tak duże zmiany w 2023 roku? 

Paweł Mirowski — Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do Spraw Programu Czyste Powietrze i efektywności energetycznej budynków — tłumaczy ponad dwukrotny wzrost dotacji i poszerzenie progów dochodowych w następujący sposób: “W związku z agresją Rosji na Ukrainę sytuacja na rynku wiąże się ze znacznym wzrostem cen, w tym nośników energii. Z tego względu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podkreśla bardzo ważną rolę termomodernizacji w zmianach w programie priorytetowym Czyste Powietrze. Wychodzimy do Beneficjentów z propozycją nie tylko dofinansowania do wymiany przestarzałego wysokoemisyjnego źródła ciepła, ale także zachęcamy do skorzystania z bardzo atrakcyjnego pakietu dofinansowania do kompleksowej termomodernizacji budynku".

Ważne: wnioski w zmienionej wersji programu Czyste Powietrze przyjmowane są od 3 stycznia 2023 roku. Jeśli jesteś zainteresowany dotacją na to przedsięwzięcie, nie zapomnij złożyć swojego wniosku w odpowiednim czasie. ‍

Połączenie Czyste Powietrze z programem Mój Prąd 6.0

Osoby, które chcą założyć instalację fotowoltaiczną przy programie Czyste Powietrze, mogły skorzystać z Programu Mój Prąd 5.0. Był on rozszerzeniem programu Czyste Powietrze i pozwalał na uzyskanie dotacji w wysokości do 3 tys. zł. Z powodu ogromnego zainteresowania programem i wyczerpania się budżetu, nabór do piątej edycji zakończył się bardzo szybko

Kolejna edycja - Mój Prąd 6.0 - ma ruszyć we wrześniu 2024 roku. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiG) wpisał Mój Prąd w plan swoich nadchodzących wydatków. Potwierdzone środki przeznaczone na ten cel to aż 400 000 000 złotych. Według założeń wystarczy to na dofinansowanie ok. 16 tys, instalacji, dlatego nie warto czekać ze wzłożeniem wniosku – środki mogą wyczerpać się już po miesiącu. Nabór do poprzedniej, piątej edycji programu, skończył się 22 grudnia 2023 roku.

Czyste Powietrze a 2024 rok: podsumowanie

Liczne zmiany w programie – między innymi współpraca z gminami i bankami, ułatwienie składania wniosków, skrócony czas oczekiwania na decyzję, zmiana progu dochodowego uprawniającego do wyższego dofinansowania w 2023 roku – przyczyniły się do wzrostu zainteresowania programem Czyste Powietrze. Szacuje się, że w 2023 roku liczba wniosków diametralnie wzrosła – miało na to wpływ wspomniane rozszerzenie programu.

Czyste Powietrze dla budynków wielorodzinnych w 2022 roku

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiG) od jakiegoś czasu pracował nad programem dla budynków nie tylko jednorodzinnych, ale i wielolokalowych. W 2022 roku padły konkretne deklaracje – program Czyste Powietrze miał objąć  swoim wsparciem także budynki wielorodzinne. Wymiana tzw. kopciuchów w budynkach wielorodzinnych na Dolnym Śląsku ruszyła już w październiku. Na stronie Programu Czyste Powietrze mogliśmy przeczytać:

Wymiana 720 szt. nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo oraz termomodernizacja, a dzięki temu poprawa efektywności energetycznej w 60 wielorodzinnych budynkach mieszkalnych i 300 lokalach mieszkalnych – to zakładany efekt dolnośląskiego pilotażu, który jest nową propozycją uzupełniającą ogólnopolski program „Czyste Powietrze”. Na ten cel zarezerwowano 20 mln zł. Na większą intensywność dofinansowania mogą liczyć mieszkańcy gmin graniczących z Republiką Czeską.  

Czyste Powietrze 2022 - wysokość dotacji dla budynków wielorodzinnych

Dotacje wynosiły od 5 tys. do 20 tys. złotych:

• do 20 tys. złotych – wymiana źródła ciepła na pompę ciepła powietrze/woda, wymiana stolarki okiennej/drzwiowej lub montaż wentylacji
• do 15 tys. złotych – wymiana stolarki okiennej/drzwiowej lub montaż wentylacji w przypadku innych źródeł ciepła
• do 5 tys. złotych – wyłącznie wymiana stolarki okiennej/drzwiowej lub zakup i montaż wentylacji (bez wymiany źródła ciepła)

Ostatecznie rozszerzone wsparcie budynków wielorodzinnych zostało w 2022 roku uwzględnione w osobnym programie Ciepłe Mieszkanie.

Jak w inny sposób zmniejszyć emisje i zaoszczędzić?

Dobrym sposobem na zmniejszenie emisji jest wybranie dostawcy energii, który w większym stopniu korzysta z Odnawialnych Źródeł Energii. W łatwy sposób można sprawdzić to w porównywarce Rachuneo. Wystarczy wypełnić potrzebne dane, wtedy pojawią się oferty dostawców energii. Kiedy już wybierzesz najciekawszą, klikasz w szczegóły i tam pojawiają się źródła, z których korzysta dostawca.

Zmiana dostawcy prądu na takiego, który stara się dbać o środowisko, jest krokiem w stronę zmiany polskiego rynku energetycznego na lepsze, do tego pomoże zmniejszyć rachunki. Jak to zrobić, dowiesz się z naszego artykułu: Zmiana dostawcy prądu krok po kroku

A może fotowoltaika?  

Właściciele fotowoltaiki, a więc prosumenci oszczędzają bardzo dużo na rachunkach za prąd. Programy takie jak Czyste Powietrze, ze względu na dodatkowe dopłaty i pożyczki, popularyzują zakładanie paneli słonecznych, jednak nawet bez nich, ze względu na ciągłe podwyżki cen prądu, jest to opłacalna inwestycja. Uzyskaj darmową wycenę instalacji poprzez wypełnienie kalkulatora Rachuneo.

Nie mieszkasz w domu, tylko w bloku i zastanawiasz się nad fotowoltaiką? Wiesz, że fotowoltaika na balkonie jest możliwa? Dowiedz się więcej z naszego artykułu: "Fotowoltaika na balkonie w bloku - sposób na wysokie ceny prądu".