Sprawdź, jak wybrać pompę ciepła - kalkulator

Budowa pompy ciepła oraz zasady jej działania

Pośród elementów, z których składa się każda pompa ciepła, wymienić można: 

• zawór rozprężny, 
• sprężarkę, 
• wymiennik do pozyskiwania ciepła ze źródła,
• wymiennik do oddawania ciepła do instalacji grzewczej. 

Należy przy tym wspomnieć, że ciepło pozyskiwać można zarówno z powietrza, gruntu, jak i z wody. Cztery elementy, które zostały wymienione powyżej tworzą układ zamknięty. Pompa ciepła swoim funkcjonowaniem przypomina działanie klimatyzatorów czy chłodziarek, ponieważ układ zamknięty jest wyposażony w czynnik chłodniczy, który ma niską temperaturę parowania. Pompa przenosi ciepło z dolnego do górnego źródła, przy czym dolne źródło charakteryzuje się niską temperaturą, a górne źródło wysoką. W całym procesie ważną rolę odgrywają przemiany termodynamiczne, które mają miejsce w zamkniętym obiegu pompy. 

Tradycyjne źródła ciepła a pompa ciepła

Jedną z cech, która odróżnia pompę od tradycyjnych źródeł ciepła, jest sposób wytwarzania ciepła. W przypadku tradycyjnych źródeł możemy mówić o wytwarzaniu ciepła, w przypadku pompy mówimy zaś o przenoszeniu ciepła. Do tradycyjnych źródeł ciepła należą paliwa stałe takie, jak: olej, węgiel i gaz. Każde źródło ciepła charakteryzują różne koszty pozyskiwania energii oraz różne koszty inwestycyjne. W odróżnieniu do tradycyjnych źródeł ciepła pompa stanowi rozwiązanie bardzo bezpieczne i ekologiczne, ponieważ charakteryzuje się niskoemisyjnością. Koszt samej inwestycji w pompę ciepła może być stosunkowo wysoki, jednak oferowane na rynku dofinansowania do niskoemisyjnych źródeł ciepła mogą znacznie obniżyć kwotę inwestycji. W 2022 roku dotację na zakup i montaż pompy ciepła można uzyskać np. w ramach programu "Moje Ciepło". Pompa ciepła zamiast pieca, będzie rozwiązaniem dla osób, które chcą zadbać o środowisko i obniżyć rachunki za ogrzewanie.

Dobór pompy ciepła: zrób to ekologicznie!

Warto pamiętać, że pompę ciepła można nazwać urządzeniem ekologicznym pod warunkiem, że prąd używany do jej uruchomienia pobierany jest z odnawialnych źródeł energii. Jeśli nie spełnimy tego warunku, pompa ciepła będzie wykorzystywać energię elektryczną z węgla, a tym samym przyczyniać się do wzrostu udziału dwutlenku węgla w atmosferze. Polska energetyka w ponad 80% bazuje na węglu, ale OZE stają się powoli coraz bardziej popularne na krajowym rynku energetycznym. Aby Twoja pompa ciepła była w 100% ekologiczna, zastanów się nad darmową zmianą sprzedawcy, który swoim klientom i klientkom oferuje zielony prąd (np. Orange Energia lub Axpo), albo połączeniu pompy ciepła z fotowoltaiką.

Dobór pompy ciepła: rodzaj i cena

Najpopularniejszym rodzajem pomp ciepła są pompy powietrzne typu powietrze-powietrze lub powietrze-woda. Skąd bierze się jej popularność? Co z gruntową pompą ciepła?

Koszt inwestycyjny różni się w zależności od rodzaju pompy ciepła. Zdecydowanie więcej Polaków i Polek decyduje się na powietrzną pompę ciepła z uwagi na jej niższą cenę początkową i łatwy montaż, który nie wymaga instalowania dolnego źródła. Dodatkowo przy tym rodzaju pompy nie potrzebujemy dużej działki. Typ budynku także nie ma aż tak dużego znaczenia - instalacja jest możliwa zarówno w nowym, jak i w starym budownictwie. W przypadku pompy gruntowej musimy wziąć pod uwagę montaż gruntowego wymiennika ciepła, który najprawdopodobniej będzie nas sporo kosztował. Cena gruntowej pompy ciepła to ok. 40 tys. zł. Po doliczeniu jednak wszystkich kosztów instalacji, które dotyczą m.in. montażu dolnego źródła, będzie to ok. 50 tys. do 80 tys. zł. Regułą jest, że im większa powierzchnia domu, tym większe koszty. W przypadku domu o powierzchni ponad 200 m2 gruntowa pompa ciepła może kosztować nas nawet 100 tys. zł. Dla porównania standardowa wycena pompy ciepła powietrze, wraz z montażem, to ok. 40 tys. zł. (o połowę mniej od gruntowej pompy ciepła).

Kalkulator pompy ciepła - pompa ciepła a tradycyjne ogrzewanie

Czy korzystanie z pompy ciepła się opłaca? Poniżej porównujemy koszty ogrzewania w przypadku korzystania z różnych źródeł ciepła.

Obliczenia dokonamy dla czteroosobowej rodziny mieszkającej w ocieplonym domu o powierzchni 140 m2, w którym zapotrzebowanie energetyczne roczne (razem z ogrzaniem wody i budynku) wynosi 15000 kWh. Kalkulator kosztów ogrzewania w ciągu roku wyglądać będą następująco: 

• Pompa ciepła gruntowa (taryfa dwustrefowa) - około 1520,43 zł
• Pompa ciepła gruntowa  - około 2655 zł
• Pompa ciepła powietrzna (taryfa dwustrefowa) - około 2280,65 zł
• Pompa ciepła powietrzna - około 3982,50 zł
• Ogrzewanie gazowe - około 4323,91 zł
• Ogrzewanie węglowe Orzech - około 5835,73 zł
• Ogrzewanie węglowe Eko Groszek - około 7038,29 zł
• Ogrzewanie drewnem - około 6157,89 zł

Wyliczenia dla pomp ciepła zostały wykonane przy założeniu, że prąd do pomp nie pochodzi z fotowoltaiki. Panele słoneczne pozwolą znacznie obniżyć koszty użytkowania. 

Dobór mocy pompy ciepła

Zastanawiając się nad instalacją pompy ciepła, warto zadbać o prawidłowy dobór mocy urządzenia. Dobrze dobrana pompa ciepła ma dokładnie ustaloną moc grzewczą i jest dokładnie skojarzona z pozostałymi elementami instalacji.

Ustalenie odpowiedniej mocy pompy ciepła jest niezbędne dla jej wydajnej pracy - nieodpowiednio dobrana może skutkować niedogrzaniem budynku, lub znacznie skrócić żywotność urządzenia. Ważne jest zatem, aby w staranny sposób oszacować zapotrzebowanie budynku na moc grzewczą. Najlepszym rozwiązaniem będzie wykonanie obliczeń cieplnych przez specjalistyczną firmę.

Pompa ciepła - split czy monoblok?

Pośród powietrznych pomp ciepła wyróżniamy pompy typu monoblok oraz split. Obie wersje pracują w podobny sposób, czyli czerpią energię z powietrza, a następnie przekształcają ją w ciepło, które przekazywane jest do instalacji centralnego ogrzewania. Efektywność i wydajność obu urządzeń również jest zbliżona. Pomimo że pompy monoblokowe i split są do siebie podobne, to możemy wyszczególnić różnice w ich budowie. W pompach ciepła monoblokowych układ chłodniczy znajduje się w jednej jednostce. W urządzeniach typu split wymiennik ciepła znajduje się w jednostce wewnętrznej, a zawór rozprężny, sprężarka oraz parownik znajdują się w jednostce zewnętrznej. W przypadku pomp ciepła typu split możemy więc mówić o układzie chłodniczym, który jest rozdzielony na dwie jednostki. Ponadto cena pomp ciepła typu split jest nieco niższa, jednak instalacja tego typu pompy wymaga dodatkowych działań, a to wiąże się z kolei z dodatkowymi kosztami. Monobloki mają wyższą cenę, jednak są łatwiejsze w montażu.

Sprawdź: Najpopularniejsze pompy ciepła typu monoblok i split

Co lepsze - pompa ciepła czy kolektory słoneczne?

Zarówno pompy ciepła, jak i kolektory słoneczne, należą do ekologicznych źródeł ciepła. Trudno wskazać jednoznacznie, które źródło do ogrzewania wody jest lepsze, ponieważ oba urządzenia są bardzo bezpieczne, ekologiczne i bezobsługowe. Jeżeli udało Ci się wybrać odpowiednie urządzenie do ogrzewania wody, warto zastanowić się również nad optymalizacją rachunków za prąd i gaz. W porównywarce Rachuneo sprawdzisz, ile możesz zaoszczędzić przy zmianie sprzedawcy prądu i gazu.