Instalacja fotowoltaiczna w 2024 roku. Poradnik krok po kroku.

Czym jest instalacja fotowoltaiczna?

Instalacja PV jest systemem urządzeń, które pozwalają produkować energię elektryczną z energii pochodzącej z promieni słonecznych. Fotowoltaika opiera się na wielu istotnych elementach, wpływających na niezawodne i sprawne działanie.

Z czego składa się instalacja fotowoltaiczna?

Z czego składają się panele słoneczne? System ten składa się głównie z:

• Paneli fotowoltaicznych
• Przewodów
• Inwertera
• Konstrukcja montażowej

Komponenty tego typu zapewniają przetwarzanie energii słonecznej w energię elektryczną, wykorzystywaną w domach i firmach.

Na co zwrócić uwagę decydując się na instalację fotowoltaiczną?

Decydując się na fotowoltaikę, należy wziąć pod uwagę kilka istotnych kwestii. Po pierwsze, wybrać odpowiednie panele (na rynku dostępnych jest wiele rodzajów). Po drugie, oprócz paneli należy uwzględnić niezbędne komponenty instalacji PV (falownik). Po trzecie, warto zwrócić uwagę na dodatkowe czynniki determinujące pracę naszej fotowoltaiki (takie, jak chociażby rzeczywiste warunki atmosferyczne). Przede wszystkim jednak pamiętajmy o wyborze sprawdzonego partnera, który zapewni wsparcie oraz fachową i kompleksową obsługę inwestycji – od złożenia oferty, po profesjonalny montaż instalacji fotowoltaicznej i uruchomienie systemu. Nie zapominajmy również o gwarancji zakupionych przez nas produktów!

Jaki rodzaj paneli fotowoltaicznych?

Zacznijmy od wyboru paneli. Na rynku dostępne są panele monokrystaliczne, polikrystaliczne i amorficzne. Czym są charakteryzują?

• ‍Panele monokrystaliczne buduje się z pojedynczych (mono) kryształów krzemu, dzięki czemu w bardziej efektywny i wydajny sposób absorbowane są promienie słoneczne. Powierzchnia paneli fotowoltaicznych monokrystalistycznych jest gładka i jednolita. Ich sprawność szacuje się na 16 do 25 proc. To najdroższa z opcji, ale z uwagi na swoją wydajność wybierana jest najczęściej dla budynków wielorodzinnych czy gospodarstw rolnych.
• ‍Panele polikrystaliczne zbudowane są z wielu (poli) kryształów krzemu. W odróżnieniu od paneli monokrystalicznych ich moc jest niższa, a sama instalacja wymaga większej powierzchni, co wiąże się z większymi kosztami instalacji i pracy. Sama cena paneli polikrystalicznych jest zdecydowanie niższa od monokrystalicznych. Uwzględniając wydatki związane z konstrukcją tego rodzaju paneli, różnica może okazać się niewielka. Ich sprawność znajduje się na poziomie od 14 do 19 proc.
• Z kolei produkcja paneli amorficznych jest najtańsza. Są lekkie, zbudowane z cienkich ogniw krzemu amorficznego. Niska cena pociąga jednak za sobą niską sprawność i wydajność - w porównaniu do dwóch pozostałych rodzajów paneli fotowoltaicznych wynosi ona zaledwie od 6 do 10 proc. Różnice w poziomach wydajności poszczególnych paneli fotowoltaicznych wynikają z producenta i modelu.

Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj: “Panele fotowoltaiczne - jak wybrać i na co zwrócić uwagę?”

Jaki falownik dobrać?

Oprócz paneli fotowoltaicznych, niezbędnym elementem instalacji PV jest falownik (zwany także inwerterem). Funkcją falownika jest zamiana prądu stałego (wyprodukowanego w panelach) na prąd przemienny (wykorzystywany w gospodarstwie domowym). Można powiedzieć, że inwerter to serce całej instalacji fotowoltaicznej. Bez niego nie byłoby możliwe wykorzystanie zgromadzonej w panelach energii.

Falownik można zamontować na zewnątrz lub wewnątrz budynku. Moc inwertera dobierana jest na podstawie mocy paneli fotowoltaicznych - powinna być od nich nieco słabsza. Dlaczego? Panele fotowoltaiczne rzadko kiedy pracują z mocą nominalną, zgodną z zaleceniami producenta. Mają na to wpływ chociażby warunki pogodowe (natężenie promieniowania słonecznego) czy „zużycie” paneli (np. moduł fotowoltaiczny 400 W po kilku latach spadnie do 370 W). Z uwagi na to, falownik należy „dociążyć”, by mógł sprawnie działać i maksymalnie wykorzystywać prąd z paneli.

Temperatura paneli fotowoltaicznych: co znaczą skróty STC i NOCT?

Wydajne panele fotowoltaiczne i dopasowany do nich falownik to nie wszystko, o czym warto pamiętać, decydując się na instalację fotowoltaiczną. Na pracę paneli fotowoltaicznych wpływ mają takie czynniki, jak gęstość powietrza czy montaż pod odpowiednim kątem, który stymulować będzie odpowiedni stopień nasłonecznienia. Moc paneli podawana jest za pośrednictwem skrótów STC i NOCT.

Skrót STC, czyli standardowe warunki testowe (standard test conditions), oznacza, że fotowoltaika była testowana w warunkach laboratoryjnych - sztucznie wypreparowanych, w których panele mogą osiągnąć idealny poziom wydajności. W skrócie NOCT, czyli temperaturze ogniw w normalnych warunkach pracy (normal operating cell temperature), uwzględnione są warunki determinujące pracę naszej fotowoltaiki „w terenie”, to jest zmienność warunków atmosferycznych. Warto zauważyć, że producenci paneli najczęściej podają ich moc w standardowych warunkach testowych (STC). Zasięgnięcie rady ekspertów i ekspertek ds. fotowoltaiki jest bezcenne, gdy w grę wchodzi dopasowanie odpowiedniej mocy instalacji do zapotrzebowania budynku na energię.

Gwarancja na instalację PV: dlaczego jest tak ważna?

Fotowoltaika to inwestycja na wiele lat. Jednak przez ponad dwadzieścia lat użytkowania panele tracą sprawność deklarowaną przez producentów. W większości przypadków jest to naturalny efekt ich pracy, stąd np. wiele gwarancji oznacza, że po danym okresie (np. 25 lat) panele fotowoltaiczne będą produkować prąd na określonym, lecz nie 100 proc., poziomie. W niektórych przypadkach jednak niska sprawność produktów może wynikać z wady produkcyjnej lub jakości wykonanej usługi montażu fotowoltaiki. Między innymi dlatego kwestia odpowiedniej gwarancji jest kluczowa.

Warto zdecydować się na taką firmę, która zagwarantuje najwyższy poziom bezpieczeństwa i komfortu. Dlatego należy zwrócić uwagę nie tylko na to, na ile lat przysługuje gwarancja, ale przede wszystkim czego dotyczy. Najlepsze gwarancje to te, które są kompleksowe - dotyczą nie tylko paneli fotowoltaicznych (wady i błędy produkcyjne), ale także ich sprawności (poziom wydajności obiecywanej przez producenta), falownika (serca całej instalacji) oraz wykonanej usługi montażu (wszelkie usterki robocze).

Kiedy instalacja fotowoltaiczna się opłaca?

Zakup instalacji fotowoltaicznej zazwyczaj zwraca się w ciągu 6-8 lat. To oznacza, że panele słoneczne są opłacalne przez kolejne lata funkcjonowania. Pomimo zmiany sposobu rozliczania dla prosumentów, inwestycja w panele fotowoltaiczne przyczynia się do znacznego zmniejszenia wysokości rachunków za energię. Jest to opłacalne wszędzie tam, gdzie potrzebujemy korzystać z prądu - czyli w każdym gospodarstwie domowym i w każdej firmie.

Jaka moc instalacji PV?

Najkorzystniej jest postawić na taką moc, jaka całkowicie pokryje nasze zapotrzebowanie na energię elektryczną. Wcześniej trzeba jednak znać zużycie energii w gospodarstwie domowym. Sprawdzimy to w starych fakturach za prąd lub korzystając z kalkulatora zużycia energii elektrycznej. Dokładne informacje uzyskamy poprzez skontrolowanie poboru prądu z kilku ostatnich lat lub chociaż z ostatniego roku. Do tego zużycia dodać należy planowane większe zużycie, jakie dotyczyć może zmiany ogrzewania wody lub domu na elektryczne czy też zakupu nowych sprzętów domowych.

Więcej informacji na ten temat znajdziesz tutaj: Jak obliczyć moc instalacji fotowoltaicznej?

Jakie są metody montażu fotowoltaiki?

Montaż fotowoltaiki może odbywać się na różnorodne sposoby. Gdzie można zamontować odnawialny prąd uzyskiwany ze słońca? Takie źródło energii montowane jest w wielu miejscach:

Fotowoltaika na dachu

W tym wypadku dach płaski daje nam wiele możliwości co do zamontowania paneli fotowoltaicznych. Poza tym fotowoltaikę z powodzeniem zamontujemy na dachach spadzistych w dobrym stanie technicznym.

Fotowoltaika na gruncie

Dobrym wyborem jest usytuowanie południowe. Na szczęście instalacja na gruncie może być zorientowana w tę stronę, dzięki czemu uzyskujemy do niej łatwy dostęp i brak ryzyka przegrzewania się.

Wiata solarna

Jest inaczej nazywana car portem fotowoltaicznym lub solarnym. To konstrukcja łącząca w sobie zadaszenie i instalację składającą się z modułów fotowoltaicznych.

Różnice instalacji on-grid i off-grid

Instalacja on-grid to taka, która jest połączona z publiczną siecią energetyczną. Pozwala sprzedawać nadmiar energii z powrotem do sieci oraz pobierać ją z sieci, gdy produkcja nie jest wystarczająca. Z kolei instalacja off-grid nie posiada podłączenia do sieci. Zapewnia całkowitą niezależność energetyczną i brak obaw o dostawy prądu. System jest tutaj podłączony do specjalnego akumulatora - ma on za zadanie magazynować nadwyżki energii i wykorzystywać je w odpowiednim czasie.

Kiedy zdecydować się na instalację on-grid?

Takie rozwiązanie jest dobre, gdy cena i wygoda są dla nas najważniejsze.

Kiedy lepszym rozwiązaniem jest off-grid?

Off-grid to dobra opcja wtedy, gdy nie mamy dostępu do lokalnej sieci, chcemy uniezależnić się od dostawców prądu i stać nas na to, aby samodzielnie magazynować energię.

Instalacja fotowoltaiczna: jaką firmę wybrać?

Rynek fotowoltaiki jest bogaty. Znajdziemy na nim zarówno mniejszych, jak i większych graczy oferujących zieloną energię. Niestety wśród kompetentnych i odpowiedzialnych społecznie przedsiębiorstw znajdują się również te, które swój biznes prowadzą w sposób nieuczciwy. Zanim zdecydujemy się na współpracę, należy zbadać opinie użytkowników i użytkowniczek, potencjalnie podejrzane praktyki (np. darmowe oferty, umowa na pierwszym spotkaniu) oraz staż firmy i jej rozpoznawalność w świecie biznesu energetycznego. Poza tym bardzo często klientów interesuje dotacja, jaką mogą uzyskać na montaż fotowoltaiki, firma godna zaufanie powinna zaoferować nam pomoc w uzyskaniu takiego dofinansowania.

‍Połączenie ekologii i ekonomii, czy nadal aktualne?

Czy fotowoltaika się opłaca? Od tego pytania zdaje się zaczynać większość osób decydujących się na własną instalację. Pytanie to nabrało szczególnej wagi w ostatnich latach. Od kilku lat nieprzerwanie słyszymy, że należy znaleźć sposoby na to, jak oszczędzać prąd. Fotowoltaika, mimo dużego kosztu początkowego, przedstawiana jest jako rozwiązanie ekonomiczne. I choć wydaliśmy dużo na instalację, to koszt z pewnością zwróci się po latach. Tę pewność chwilowo zachwiała zmiana systemu rozliczania się z zakładem energetycznym oraz wprowadzenie limitu cen prądu, w którym początkowo prosumenci nie byli uwzględnieni. Z uwagi na to, że zużycie energii osób pobierających prąd z paneli fotowoltaicznych jest zdecydowanie większe, istniało ryzyko zbyt łatwego przekroczenia rządowego limitu, a w efekcie narażenia prosumentów na wyższe opłaty za prąd zmienny.

Zmiana systemu rozliczania ze sprzedawcą prądu wywołała szereg obaw o niezachwianą dotąd opłacalność fotowoltaiki. Warto jednak zauważyć, że system net-billing nie jest niczym nowym. Stosowany jest w wielu krajach Europy Zachodniej, gdzie uchodzi za ekonomiczne źródło wytwarzania energii. Co więcej, w kontekście ustalonego limitu prądu mechanizm maksymalnej ceny energii (693 zł za MWh) elektrycznej zaczął obowiązywać także prosumentów rozliczających się zarówno w systemie net-billing, jak i net-metering. Pytanie o to, w czym tkwi opłacalność fotowoltaiki, rozwiewa jej podstawowa korzyść związana z generowaniem ekologicznej energii bez kosztów eksploatacyjnych. Ponadto wiele dodatkowych instalacji wzmacnia opłacalność fotowoltaiki - np. montaż pom ciepła, czy nowoczesne magazyny energii.

Niepodważalną (zdaje się, że w każdych warunkach) zaletą fotowoltaiki jest jej korzystny wpływ na środowisko naturalne. Zrównoważona transformacja energetyczna to nie kwestia trendu rynkowego, lecz przyszłości, która jest nieunikniona.